Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile heyetler arası görüşmeye başkanlık etti. Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki görüşme basına kapalı gerçekleştirildi. Kritik zirvenin ardından Erdoğan, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile ortak basın toplantısı düzenledi.
Erdoğan “Rusya ile Ukrayna ve Amerika arasında önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi muhtemel görüşmeler için ülkemiz ideal bir ev sahibi olacaktır” dedi.
Konuşmasına 4’üncü yılına girecek Rusya-Ukrayna Savaşı’nda hayatını kaybedenler için Ukrayna halkına taziyelerini ileten Cumhurbaşkanı Erdoğan, Zelenskiy’nin ziyaretinin, Ukrayna’daki savaşın temel dinamiklerinde önemli değişimlere aday olunan bir dönemde gerçekleştiğini söyledi.
Türkiye’nin, “Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmayacağı” anlayışıyla savaşın ilk gününden bu yana taraftar arasında müzakere edilmiş bir barışın tesisi için yoğun çaba sarf ettiğini belirten Erdoğan, “Bu doğrultuda Mart 2022’de İstanbul’da iki ülke arasında doğrudan müzakerelere ev sahipliği yaptık. Taraflarla yürüttüğümüz temaslar neticesinde Karadeniz Tahıl Girişimini hayata geçirdik. Son 3 yılda Rusya ve Ukrayna ile her seviyede doğrudan girişimlerde bulunduk. Tüm bu çabalarımızda her iki taraf içinde güvenilir bir arabulucu olmaya, samimi olarak gayret gösterdik, somut neticeleri aldık.” ifadelerini kullandı.
“BARIŞ GÖRÜŞMELERİ İÇİN TÜRKİYE İDEAL BİR EV SAHİBİ OLACAKTIR”
Gelinen aşamada ABD Başkanı Donald Trump’ın, savaşın müzakereler yoluyla ve süratle sonlandırılması için başlattığı diplomatik girişimin, Türkiye’nin son 3 yıldır izlediği politikayla da örtüştüğünü vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Haddizatında, İstanbul Müzakereleri taraftar arasında mutabakata en fazla yaklaşılan platform olması ile önemli bir referans noktası teşkil ediyor. Son 3 yılda izlediğimiz aktif diplomasi dikkate alındığında Rusya ile Ukrayna ve Amerika arasında önümüzdeki dönemde gerçekleştirilmesi muhtemel görüşmeler için ülkemiz ideal bir ev sahibi olacaktır.
Sayın Zelenskiy ile görüşmemde Türkiye’nin, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığını olan kuvvetli desteğini ifade ettim. Aynı zamanda müzakere sürecinin kalıcı bir barışla sonuçlandırılması için her türlü desteği vereceğimizin altını çizdim. Çok sayıda masumun ölümüne ve muazzam bir yıkama neden olan bu savaş, artık sona ermelidir.
Karadeniz’de ticari seyrüsefer emniyetini hedefleyen bir düzenlemenin hayata geçirilmesi için ülkemizin çalışmayı sürdüreceğini de belirttim. Karadeniz’de hayata geçirilebilecek böyle bir düzenlemenin müzakerelere giden süreçte önemli bir güven artırıcı tedbir işlevi göreceğine inanıyoruz.
Sayın Zelenskiy ile gündemimizde, Ukrayna ile stratejik ortaklık ilişkilerimiz kapsamındaki konu başlıkları önemli yer tuttu. Ticari ilişkilerimizin daha da güçlendirilmesi için önümüzdeki dönemde atabileceğimiz adımları masaya yatırdık. Savaşın getirdiği tüm zorluklara rağmen ikili ticaretimizde tespit ettiğimiz 10 milyar dolar hedefine emin adımlarla yürümek istiyoruz.”
“İLİŞKİLERİMİZİN DAHA DA ÜST SEVİYELERE ÇIKACAĞINA İNANIYORUM”
Zelenskiy’e, Türk şirketlerinin savaşın yol açtığı tahribatın giderilmesi ve yeniden imar konusunda Ukrayna’ya destek vermeye istekli olduklarını aktardığını söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Ukrayna’da barışın tesisi ile birlikte önümüzdeki dönemde ilişkilerimizin stratejik ortaklığımıza yaraşır düzeyde daha da üst seviyelere çıkacağına tüm samimiyetimle inanıyorum. Sözlerime son verirken Ukrayna’nın toprak bütünlüğü için özellikle mücadele veren Kırım Tatarı soydaşlarımızın hakları konusunda değerli dostum Zelenskiy’nin attığı cesur adımları takdirle karşıladığım belirtmek istiyor, ilave adımların geleceğini de temenni ediyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, “İlişkilerimiz her zamanki gibi yüksek seviyede, bunun için Sayın Cumhurbaşkanı (Recep Tayyip) Erdoğan ve tüm Türk halkına teşekkür ediyorum.” dedi.
“BARIŞ GÖRÜŞMESİNDE TÜRKİYE DAHİL OLMALI”
Türkiye’de karşılaştıkları misafirperverlik ve iki ülke arasındaki müzakerelerdeki tam kapsamlı ve yapıcı yaklaşımdan memnun olduğunu dile getiren Zelenskiy, “İlişkilerimiz her zamanki gibi yüksek seviyede, bunun için Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve tüm Türk halkına teşekkür ediyorum” ifadesini kullandı.
Zelenskiy, Rusya-Ukrayna savaşının zor zamanlarında destek gördükleri için teşekkür ederek “Türkiye, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve egemenliği konularında çok ilkeli bir tutum sergiledi. Bu, bize göre küresel önem taşıyor” diye konuştu.
Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy, görüşmelerde Ukraynalı esirlerin durumunun da görüşüldüğüne işaret ederek “Türkiye gerek askerlerimizin gerek sivillerimizin serbest bırakılması için kolaylıklar sağladı” dedi.
Ukrayna’nın yeni atanan Ankara Büyükelçisi Neriman Celal’in de 3 sene esir tutulduğunu söyleyen Zelenskiy, “Tüm Ukraynalı esirler evlerine dönsün. Aileleriyle birlikte Ukrayna’ya geri vermemiz gereken barış ve güvenlik içinde yaşasınlar” diye konuştu.
Zelenskiy, Ukrayna olmadan Ukrayna’daki savaşı bitirme konularının tartışılamayacağını dile getirerek “(Riyad’daki) Rusya-ABD görüşmesi bizim için sürpriz oldu. Medyadan öğrendik” ifadelerini kullandı.
SORU-CEVAP
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Ukrayna’nın toprak bütünlüğü bizler için çok çok önemli. Tüm uluslararası toplantılarda bu konuyu daima işledik, işlemeye devam ediyoruz. Bundan sonraki süreçte özellikle Ukrayna’nın toprak bütünlüğü bizim olmazsa olmazımızdır. Egemenliği de aynı şekilde. Temennimiz odur ki barışın kaybedeni olmaz. Barışın bir an önce sağlanmasını temin etmeliyiz. Sayın dostum da barıştan yana olduğunu ifade ediyor. Gerek Dışişleri Bakanımın muhatabıyla yaptığı görüşmede, gerek benim Putin’le yaptığım görüşmelerde barış yolunu temin ederiz ve adımları atarız.
(‘Adil Barış’ nedir? Kısa süre içinde bir barış mümkün müdür? Türkiye bir adım atacak mı?) Erdoğan: Adil bir barışın mümkün olması için güçlü olduğunu bildiğimiz ülkelerin barıştan yana tavrını ortaya koyması gerekiyor. Şu anda tüm dünya Rusya-Ukrayna arasındaki bu savaşta artık barışı bekliyor. Bir an önce barış temin edilsin. Bunca esir var. Bunun yanında bunca insan burada öldü. Artık bu ölüme de son verilsin deniyor. Şimdi bizler en yakın komşuları olarak bir an önce barışın teminiyle alakalı muhataplarımızla barışın temini için adım atalım istiyoruz. Tahıl koridorunun kurulmasını isteyişimizin nedeni bu olmuştur. Orada da iyi bir netice aldık ama devamını sağlayamadık. 30 bin ton tahıl malum gönderildi, biz aracı olduk. Sayın Zelenskiy’e bir teşekkürü ifade etmek istiyorum. Suriye’ye gönderilmesi gereken tahıl konusunda, bu tahılı değirmenlerimizde işleyip Suriye’ye gönderdik. Suriye halkı adına kendilerine teşekkür ediyorum. Böyle zor bir zamanda Suriye’nin böyle bir imkanına Ukrayna tarafından kavuştu.
(Türkiye’den garantörlük konusunda isteğiniz oldu mu?)Zelenskiy: Rusya bunu istiyordu ama yapamadı. Ukrayna’ya inanmadılar ama bunu Ukrayna ispatladı. Ukrayna bağımsızlığını korudu. Yüksek bedeller ödedik. Diplomasiye geçiş olmalı. Adil bir barışa yol açmalı. Güzel sözlerden bahsederken, bugün bu müzakereleri yapan hiçbir oyuncu esirlerin değişimini görüşmüyor. Ama durum bunu haykırıyor. İki ülke arasında ne olursa olsun, ne kadar insanlar düşman olursa olsun, sıradan insanların evlerine dönmesi gerekiyor. Putin gerçekten bu savaşı bitirmek istiyorsa her şeyden önce esir değişimi yapılmalı.
(Suudi Arabistan’a gidecek misiniz?) Zelenskiy: Suudi Arabistan’daki ABD-Rusya görüşmesi bizim ve birçok kişi için sürpriz oldu. Ben SuudiArabistan’a gitmeyeceğim. ABD’yi Kiev’e bekliyorum”
