TÜRKİYE GAZETESİ/ Ö. Faruk Bingöl- Pandeminin en büyük akımlarından biri olan arazi yatırımlarında tam tersi bir tablo yaşanmaya başladı. COVID 19 yıllarında hızla artan izole hayat tercihi ve ardından negatif reel faiz ortamı, arazi satışlarını ve fiyatlarını ciddi oranlarda artırmıştı. Son 1 yıllık süreçte ise pandeminin izlerinin ortadan kalkması ve faizlerde yükseliş, arazi piyasasındaki ibreyi tersine çevirdi.
2024’TE SATIŞLAR %8 GERİLEDİ
TÜİK tarafından açıklanan verilere göre; 2024 yılında konut satışları %20,60 oranında artmış ve 1 milyon 478 bin adet olarak gerçeklemişti. Aynı yıl ağırlıklı olarak tarla ve arsalardan oluşan “konut dışı” gayrimenkul satışları ise %8,0 geriledi ve 1 milyon 588 bin adet oldu.
Son 6 yıllık dönemde konut dışı satışlar şöyle gerçekleşti:
2019: 1 milyon 63 bin adet
2020: 1 milyon 255 bin adet
2021: 1 milyon 528 bin adet
2022: 1 milyon 749 bin bin adet
2023: 1 milyon 724 bin adet
2024: 1 milyon 588 bin adet
FİYATLAR 3 AYDA %10,20 GERİLEDİ
Türkiye’de “konut imarlı olmayan” arazi, bağ, bahçe ve tarla fiyatları;
-2019 yılının ocak ayında metrekare bazında ortalama 80 TL olarak gerçekleşmişti.
-2024 yılının ekim ayında 1069 TL ile zirve yaptı.
-2025 yılının ocak ayında ise 960 TL’ye kadar geriledi.
-Son 5 yıllık süreçte ortalama arazi fiyatlarında %1100 oranında prim yaşandı.
-Ekim 2024 zirvesinin ardından ise %10,20 oranında bir düşüş dikkat çekiyor.
SATIŞLAR DAHA DA DÜŞEBİLİR!
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan gayrimenkul iktisatçısı Dr. Ahmet Büyükduman; 2013-2020 yılları arasında ortalama 1 milyon 200 bin adet civarında seyreden konut dışı gayrimenkul satışlarının, 2022 yılında 1 milyon 749 bin adetle zirve yaptığını söyledi.
Dr. Ahmet Büyükduman, COVID 19 salgını ve negatif reel faiz şoklarının etkisinin geçmesiyle birlikte 2023 yılından itibaren ivme kaybetmeye başlayan konut dışı arazi satışlarının aşağı yönlü eğilimini sürdürdüğünü, birkaç sene içinde yıllık bazda 1,4-1,5 milyon adet satış seviyelerine dönülebileceğini ifade etti.
SON 1 YILDA ENFLASYONA DA YENİLDİ
Arazi satışlarının en canlı olduğu bölge Marmara Bölgesi… Bu bölgenin illerinde geçen yıl yaşanan fiyat artışlarına bakıldığında; birçok ildeki yükselişin %44,38 olarak gerçekleşen yıllık enflasyonun altında kaldığı da görülüyor.
Endeksa verilerine göre; bölge illerinde 2024 yılında arazi fiyatı artış oranları, ortalama şöyle gerçekleşti:
Bilecik: %54,19
Balıkesir: %50,95 Çanakkale: 50,35 İstanbul: %44,18 Yalova: %39,99Sakarya: %39,20 Edirne: %38,16 Bursa: %37,00Kocaeli: %36,34Tekirdağ: %33,75
