Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’un yetkilerinin askıya alınmasıyla sonuçlanan sıkıyönetim krizi ile ilgili yeni bir gelişme yaşandı. Sıkıyönetim soruşturmasını yürüten soruşturma komisyonu, daha önce yapılan 3 ifade verme çağrısını da dikkate almaması nedeniyle Yoon hakkında “isyan” ve “görevi kötüye kullanma” suçlamalarıyla tutuklama emri çıkarılmasını talep etti. Tutuklama emri talebinin Seul Bölge Mahkemesi tarafından değerlendirileceği belirtildi. Son gelişmeyle birlikte, Güney Kore tarihinde ilk kez hakkındaki azil süreci devam eden bir devlet başkanı için tutuklama emri talep edilmiş oldu. Sıkıyönetim kararı nedeniyle Yoon hakkında azil süreci başlatılmıştı
GÜNEY KORE’DEKİ OLAYLAR
Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol, 3 Aralık gecesi televizyonda yaptığı konuşmada, “muhalefetin devlet karşıtı aktivitelere karıştığı” gerekçesiyle sıkıyönetim ilan etmiş ancak parlamentonun yaptığı oylamada kararı kaldırması ve ardından bunun Bakanlar Kurulunda onaylanmasıyla geri adım atmıştı.
Yoon, muhalefeti “hükümetin işlevini yerine getirmesini engellemekle” suçlayarak, sıkıyönetimin “Kuzey Kore yanlısı güçleri ortadan kaldırmayı ve anayasal özgürlük düzenini korumayı amaçladığını” savunmuştu.
Sıkıyönetim ilanının ardından Savunma Bakanlığı, ordudaki komutanlara toplantı talimatı verip teyakkuzda olunması çağrısı yapmıştı. Öte yandan “sıkıyönetim birlikleri” olarak görevlendirilen askerlerin Ulusal Meclise girdiği bildirilmişti.
Ulusal Mecliste yapılan acil oturumda sıkıyönetim kararının kaldırılmasına ilişkin verilen önerge, 190 milletvekilinin oyuyla kabul edilmişti. Ulusal Meclis Başkanlığı Ofisi, sıkıyönetimin, yapılan oylamanın ardından “hükümsüz” hale geldiğini açıklamıştı.
Bunun üzerine Bakanlar Kurulunu toplayan Yoon, kabinenin onayının ardından sıkıyönetimi sona erdirdiğini duyurmuştu.
GÜNEY KORE’DE AZİL SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?
Güney Kore’de azil süreci bir siyasinin, “güçlerini kötüye kullanması ve anayasayı ihlal etmesi” halinde başlatılabiliyor.
Ülkedeki bir devlet başkanının görevden alınması için Ulusal Meclise sunulan azil önergesinin, meclisin üçte ikisi tarafından onaylanması gerekiyor. Diğer siyasilerin azli için ise salt çoğunluk yeterli oluyor.
Önergenin mecliste 72 saat içerisinde oylanması gerekiyor.
Ardından Anayasa Mahkemesi, azil sürecine ilişkin kanıtları dinleyip değerlendirmek üzere duruşma düzenliyor. Mahkemenin, azli onaylamak veya reddetmek için 6 ay süresi bulunuyor. Mahkemedeki 9 yargıçtan 6’sının kararı onaylaması halinde lider görevden alınıyor.
Bu durumda 60 gün içerisinde yeni başkanın seçilmesi gerekiyor. Bu süreç, bir devlet başkanının istifa etmesi durumunda da geçerli oluyor.
DAHA ÖNCEKİ AZİL SÜREÇLERİ
Eski Devlet Başkanı Park Geun-hye, rüşvet, görevi suistimal ve diğer suçlamalar nedeniyle Mart 2017’de görevinden azledilmiş, ardından tutuklanarak hapse atılmıştı.
Park, yolsuzluk suçlamalarıyla cezaevinde 5 yıl kaldıktan sonra Aralık 2021’de başkanlık affıyla serbest bırakılmıştı.
Eski Devlet başkanı Roh Moo-hyun da 2004’te görevinden azledilmişti ancak Anayasa Mahkemesi, Roh’un görevden alınması talebini reddetmişti.
