ÖMER TEMÜR’ÜN HABERİ – Artan maliyetler sebebiyle ayakta kalma mücadelesi veren tekstil sektörünü şimdi de göç korkusu sardı. Tekstil sektörü 150 binden fazla Suriyeli çalışana ev sahipliği yaparken en az bunların yarısının ülkelerine geri dönmesi bekleniyor. Türkiye’nin tekstil vadisi konumunda bulunan Giyimkent Yönetim Kurulu Başkanı Muzaffer Cevizli, tekstil sektöründe zaten çalışacak eleman bulmakta zorluk yaşandığını belirterek ‘‘Bizim gençlerimiz tekstil sektöründe çalışmak istemiyorlar. Ne ara eleman olmak istiyorlar ne makineci olmak istiyorlar. Genel olarak beyaz yakalı olmak istiyorlar. Sektörümüz için ilerideki en büyük tehlikelerden biri de bu. Bunun tehlikeyi önlemek için de bir an önce meslek liselerinde eğitimler verilmesi, alanlar açılması gerekiyor. Eğitimle beraber bu kanala yerel iş gücünü yönlendirilmesi gerekiyor’’ dedi.
TEKSTİL, MOBİLYA VE İNŞAAT ELEMAN BULMAKTA ZORLANIYOR
Sektörün bu açığı Suriyeli işçilerle kapatmaya çalıştığını dile getiren Cevizli “Türkiye’de kayıt 4,5 milyon Suriyeli var. Bunların 2 milyon 100 bini çalışabilecek durumda. Suriye’den gelen mülteciler, can ve mal güvenlikleri için geldiler. Bizim gençlerimizin çalışmak istemediği sektörlerde çalışmaya başladılar. En alt sektörlerde iş bulabildiler. Suriye’de güvenliğin sağlanması ve ülkenin yeniden yapılandırılmasıyla bunların bir kısmı ülkelerine geri dönecektir. Bu dönüşle beraber tekstil, mobilya ve inşaat sektörlerinde eleman bulmak daha da zorlaşacaktır. Tekstilde 1,5 milyon istihdamın yaklaşık yüzde 10’unu Suriyeli göçmenler oluşturuyor. Zeytinburnu, Bağcılar ve Esenler’deki küçük işletmelerde bu oran yüzde 20’yi buluyor. Suriyelilerin dönüşü şu an yavaş seyrediyor, gelecekte bunun yüzde 40’lara ulaşacağını düşünüyoruz. Bu sayı yükseldiğinde tekstil sektörü olumsuz etkilenecektir” diye konuştu. Suriyelilerin göçünün dezavantajının yanı sıra avantajlarının da bulunduğunu dile getiren Cevizli şöyle devam etti: 2010 öncesi Türkiye’nin Suriye’ye tekstil ihracatı 300 milyon dolardı. Savaşla birlikte neredeyse sıfırladı. Halep ve Şam üretim merkeziydi. Esad sonrası şimdi yeni bir dönem başlıyor Bu yeni dönem bize yarayacak. Çünkü buradan giden Suriyeliler Türkçeyi biliyor buradaki ticareti biliyor. Onlarla ticaret daha kolay olacak.
30’DAN FAZLA FİRMA MISIR’A GÖÇTÜ
İşçilik maliyetlerinin Türkiye’de yükselmesi sebebiyle Mısır gibi ülkelerde üretim tesisi açan firmalar olduğunu da söyleyen Cevizl, ‘‘Bizde işçilik maliyetleri 1.200 doları bulurken Mısır ve Hindistan gibi ülkelerde 300 dolar. Bugüne kadar 40’a yakın büyük firma Mısır’da üretime başladı. Şimdi orta ölçekli firmalar da Mısır’a göç etmeye başladı. Giyimkent’ten de üretim için giden iki üç firmamız var. Türk firmaları Mısır’da en az 100 bin kişiye istihdam sağlıyorlar. Mısır iş gücü ve enerji maliyetlerinin düşük olması sebebiyle tercih ediliyor. Orada üretim yapan firmaların kısa vadede buradaki kaliteyi, modayı yakalaması mümkün görünmüyor. Mısır bu konuda çok büyük teşvikler veriyor. Türkiye rekabet için global firmalar ortaya çıkarmalı. Yurt dışında da üretim yapılabilir ama üretilen ürünün ihracatının Türkiye üzerinden yapılması gibi üçüncü bir yol izlenebilir’’ ifadelerini kullandı.
BAVUL TİCARETİ YÜZDE 80 DARALDI
Tekstil sektörünü de yaşanan daralmaya da dikkat çeken Cevizli şunları kaydetti: ‘‘Tekstil sektöründe ihracatımız 2021 ve 2022 yılında 19,2 milyar dolardı. 2023 ve 2024’te sektörde daralma yaşandı. Avrupa ülkelerine satışlarımız yüzde 10 azaldı. Bavul ticaretinde yaşanan daralma ise yüzde 80’ler civarında. Ortalamaya baktığımızda yüzde 20 bir daralma olduğunu söyleyebiliriz. Bu daralma Türkiye’de işgücü maliyetlerinin yüksek olması, enerji fiyatlarının artması, kargo ücretlerinin artması sebebiyle yaşandı. 2023-2024 yılı ihracat rakamlarına baktığımızda otomotiv sektörü 35 milyar dolar ile birinci sırada. Kimyevi madde sektörü 30 milyar dolar civarında ihracat ile ikinci sırada yer alıyor. Tekstil de iki veya üçüncü sırada yer alıyordu. Bu sene tekstil sektörünün ihracatta üç veya dördüncü sırada yer almasını bekliyoruz. 2025 yılında ise tekstil sektörü eski günlerine dönecektir’’ ifadelerini kullandı.
TARIM SEKTEYE UĞRAYABİLİR
Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine geri dönmeye başlaması, Adana’da da çiftçileri tedirgin etti. Türk tarım işçilerinin başta turizm olmak üzere hizmet sektörüne yöneldiğini belirten Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan “Türkiye’de yılın 365 günü hasat, ekim ve dikim yapılabiliyor. Suriyeliler 11 yıldır ülkemizde. Türkiye’de yaşayan Suriyeliler de ülkelerine dönmek istiyor. Şu anda önümüz kış ve kış şartlarında gidişler ağır ilerliyor. Havalar ısındığında gidişler daha da artacaktır. O zaman da tarım sektörü ciddi sekteye uğrayacak. Çünkü tarımda çalıştırdığımız işçilerin yüzde 77’sini Suriyelilerden sağlıyoruz. Tarım sektöründe çalışan Suriyelilerin gitmesini istemiyoruz” diye konuştu.
